COVID-19; İLERLEMENİN BEDELİ

Adem/ September 30, 2020/ Geography, Personal/ 0 Comments

COVID-19; İLERLEMENİN BEDELİ

COVID-19;

"Bilgi yerine gerçek; ideoloji yerine güç"
Michel Foucault
Michel Foucault
Fransız Sosyal Teorisyeni ve Filozof

      İnsan, yerleşik hayata geçmesi ile fizyolojik ihtiyaçları dışında güvenlik ve kendini gerçekleştirme ihtiyacı gibi yeni temel ihtiyaçlar edinmiş bir varlık. Yeryüzünde hızla çoğalması ile kalmamış bu nüfuslanmanın bir getirisi olarak bilgi ihtiyacı, bilmek isteği ortaya çıkmıştır. Yaşam çevresinden mevcut bilgiyi edinmiş, yorumlamış, yeni deneyimler edinmiştir… Son yüzyıl ise bilgiyi biriktirmemize ve geçmiş ile gelecek arasındaki analizleri daha sağlam temellere dayanarak oluşturmamıza olanak sağlamıştır. İnsanlık edinmiş olduğu bu yeni bilgileri geniş kitlelere ulaştırmayı başardığı gibi temel ihtiyacı olan fazla bilgiyi yeni ve sonuçlarını bilmediği fiziki çevrelere erişerek, diğer canlılarla temas kurarak genişletmeye çalışmıştır. Bu yeni temel ihtiyacın getirdiği ve bu şekilde devam ederse getireceği yeni sonuçlar araştırmaya değerdir. İnsan, biyolojik açıdan değerlendirilmesi gerekirse doğuştan bencildir. Bunun temel nedeni gen çeşitliliği ve seçilimle en sağlıklı kalıtımsal genlerin ileri nesillere aktarılması gerekliliğidir. Yani kuşaklar boyu aktarılmış iyi genlere ihtiyaç duyarız. (Genel bilgi için; noroloji.org.tr) İnsanlık, tanışmaya devam ettiğimiz bu virüsü kendi yaşam boyutunda incelemeye, bu yönde bulgular elde etme çabasını sürdürmeye ve bilimsel olgu ve kaynaklara dayandırmadan fikirler ortaya koymaya çalışmaya devam ederse virüsün insan yapımı olup olmadığından öteye ilerleyemeyecektir.

"Canlı varlıklar, yaşadıkları ortama uymuşlardır. Birbirleriyle ve çevreyle etkileşim içerisindedir. Aynı zamanda aralarında yaşam için bir mücadele vardır."
aristoteles
ARISTO
Fransız Sosyal Teorisyeni ve Filozof

      Aristo’nun bu sözleri günümüzde dikkate almaya değerdir. Her canlı, ne kadar da bencil olsa yaşamak, hayatta kalmak amacını taşımaktadır. Gerek COVID-19 gerek se coronavirüs familyası da bir canlı olarak yaşama amacı taşımaktadırlar. Bu türün bir canlıdan sıçrayıp seçtiği ve çoğalacağı yeni konağı biz insanlarız. İnsanlık bu canlının boyutlarına inmeden, her şeyi kendi boyutunda gibi düşünerek ilerleme kaydetmeye çalışmayı sürdürdüğü sürece ileride hangi canlıların neden bizi konak olarak seçip seçmeyeceği gibi sorular cevap bulmamayı ve bizi yapay virüs tartışmalarını sürdürmemizden öteye götürmeyecektir.

      İnsan, çevreye karşı bilgilerini tazelemeli, bu bilgiler ışığında çevreye yönelik tutumlarını belirlemekle kalmamalı onlara karşı yararlı davranışlar da bulunmalıdır.

            COVID-19 (SARS-CoV-2) Nedir?

      Bunu anlamak için Coronavirüs ailesine ait virüsleri tanımakta fayda vardır. Öncelikle Coronavirüs (CoV) ailesi geniş familyaya sahip olan bir RNA virüsleridir. insanda dolaşımda olan bu familyaya ait toplam 7 coronavirüs (CoV) bulunmaktadır;[1]https://www.forbes.com/sites/alexknapp/2020/04/11/the-secret-history-of-the-first-coronavirus-229e/#69933eeb71d6

  1. 229E: Chicago Üniversitesi araştırmacılarınca 1965 yılında keşfedilmiştir. Bu koranavirüsün, soğuk algınlığına neden olabilecek birkaç virüs arasında yer aldığı tanımlanmıştır.
     
  2. OC43: İlk olarak 1967 yılında NIH (National Institutes of Health) araştırmacıları tarafından tespit edilmiştir. Virüsün soğuk algınlığına neden olmasının yanı sıra muhtemelen 18. veya 19. yüzyılda sığırlardan insanlara geçmiş olduğu tahmin edilmiştir.
  3. HKU1: 2005 yılında Hong Kong’da ortaya çıkmıştır. Üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olduğu ve farelerle enfekde eden bir koronavirüse benzerlik gösterdiği üzerinde durulmuştur.
  4. NL63: 2004 yılında Hollanda’da ortaya çıkmıştır. Üst solunum yollarını hafif ve orta derece etkilediği ve alt solunum yollarını ise daha şiddetli etkilediği üzerinde durulmuştur.
  5. SARS-CoV-1: 2003 yılında Çin’in Guandong eyaletinde ortaya çıkan SARS salgınıdır. Dünya genelinde 8.096 kişiye bulaştığı tespit edilmiş olup 774 kişinin vefatına neden olmuştur.
  6. MERS-CoV: İlk olarak 2012 yılında Suudi Arabistan’da tespit edilmiştir. Ölüm oranının %37 oluşu ile bilinen en ölümcül coronavirüstür. Sadece tespit edilen 2494 vakanın 858’i vefatla sonuçlanmıştır.
  7. SARS-CoV-2(COVID-19): İlk olarak 2019 yılı sonunda Çin’in Wuhan kentinde tespit edilmiştir.

      Bunlardan en bilinen iki tanesi 2003 yılında ortaya çıkan Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS-CoV) ve Eylül 2012 tarihinde ortaya çıkan Orta Doğu Solunum Yetmezliği Sendromu (MERS-CoV-1)’dur. Yedinci ve COVID-19 (Koronavirüs) olarak adlandırdığımız asıl adıyla belirtmek gerekirse SARS-CoV-2, Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkmıştır. Covid-19’da yer alan Co ve Vi coronavirüsten, d ise İngilizce hastalık anlamında kullanılan “disease”den  gelirken 19 virüsün tespit edildiği yıldan gelmektedir. SARS(Severe Acute Respiratory Syndrome), bir “Ağır Akut Solunum Yetmezliği”dir.

   

            Korona Virüsün Kısa Tarihi;

[2] ALKAN, Ş. Ş. (2020). Korona Virüsü Hala Konuşuyor. . . Ey insanoğlu önce evreni, evrimi ve kendini tanı! Turkish Journal of Immunology, 8(2), 65–72. https://doi.org/10.25002/tji.2020.1288

[3] Williams S. A Brief History of Human Coronaviruses. Scientist 2020.  https://www.the-scientist.com/news-opinion/a-briefhistory-of-human-coronaviruses-67600 

Tarih

Tespit

• 1912 Alman veteriner hekimleri kedilerde yeni bir virüs hastalığı tanımladı. Benzer virüs kuşlarda domuz yavrularında da görüldü.
• 1960 UK ve USA’da insanlarda grip yapan taç görünümlü virüsler bulundu.
• 1965 B814 virüsü tanımlandı.
• 1966 229E virüsü tanımlandı.
• 1967 OC43 virüsü ilk kez kemiricilerde tanımlandı. “Korona” adı verildi.
• 1980 İlk uluslararası CoV toplantısı yapıldı.
• 1985 Başak görünümlü proteinler tanımlandı.
• 1991 MHV (mouse hepatitis virus receptor) algacı bulundu.
• 2000 İlk Cov tersine kalıtım.
• 2003 Çin’de SARS salgını (yarasalardan) oldu.
• 2004 NL63 virüsü bulundu.
• 2005 HKU1 yarasa CoV virüsü bulundu.
• 2012 MERS –Cov bulundu (yarasalardan geçen).
• 2015 SARS benzeri virüslerin insan epitel hücresine bağlandığı gösterildi.
• 2020 Wuhan’da SARS – Cov-2 salgını başladı.

            Hastalık Yapan Korona Virüsler;

[4] ALKAN, Ş. Ş. (2020). Korona Virüsü Hala Konuşuyor. . . Ey insanoğlu önce evreni, evrimi ve kendini tanı! Turkish Journal of Immunology, 8(2), 65–72. https://doi.org/10.25002/tji.2020.1288
Tarih

Tespit

• 1912 Alman veteriner hekimleri kedilerde yeni bir virüs hastalığı tanımladı. Benzer virüs kuşlarda domuz yavrularında da görüldü.
• 1960 UK ve USA’da insanlarda grip yapan taç görünümlü virüsler bulundu.
• 1965 B814 virüsü tanımlandı.
• 1966 229E virüsü tanımlandı.
• 1967 OC43 virüsü ilk kez kemiricilerde tanımlandı. “Korona” adı verildi.
• 1980 İlk uluslararası CoV toplantısı yapıldı.
• 1985 Başak görünümlü proteinler tanımlandı.
• 1991 MHV (mouse hepatitis virus receptor) algacı bulundu.
• 2000 İlk Cov tersine kalıtım.
• 2003 Çin’de SARS salgını (yarasalardan) oldu.
• 2004 NL63 virüsü bulundu.
• 2005 HKU1 yarasa CoV virüsü bulundu.
• 2012 MERS –Cov bulundu (yarasalardan geçen).
• 2015 SARS benzeri virüslerin insan epitel hücresine bağlandığı gösterildi.
• 2020 Wuhan’da SARS – Cov-2 salgını başladı.

            Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve COVID-19

Yeni tip coronavirüs (SARS-CoV-2), Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 12 Mart 2020, CET(Merkezi Avrupa Saati) saatiyle 10:00’da yayınlanan raporda pandemi olarak kabul edilmiştir. Çin dışında tespit edilen vaka sayısının 44.279, dünya genelinde ise tespit edilen vaka sayısı toplam 125.260 olduğu bu raporda COVID-19’un “Kontrol edilebilir bir pandemidir.” DSÖ, [5] DSÖ, Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19), 52. Durum Raporu, 12 Mart 2020 (PDF) şeklinde özellikle tanımlanması dikkat çekmektedir. Ayrıca DSÖ’nün COVID-19’u bölgesel ve uluslararası olarak yüksek riskli olarak belirlenmesinin 28 Şubat CET saati ile 10:00’da yayınlanan 39. durum raporunda kabul edildiği görülmektedir. Bu tarihte Çin dışında tespit edilen 1.027 yeni tespit edilen vaka ile toplamda 4.691, dünya genelinde hasta sayısının ise toplam 83.652 olduğu görülmektedir.[6] DSÖ, Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19), 39. Durum Raporu, 12 Mart 2020 (PDF) Özetle Çin dışındaki tespit edilen vaka sayısı dikkate alındığında bu sayı 1.027’iken COVID-19 DSÖ tarafından bölgesel ve uluslararası alanda “yüksek riskli”, 44.279 tespit edilen vaka sayısına ulaştığında ise “pandemi” olarak kabul edilmiştir.

Kaynaklar;

Kaynaklar;
↵1 https://www.forbes.com/sites/alexknapp/2020/04/11/the-secret-history-of-the-first-coronavirus-229e/#69933eeb71d6
↵2, ↵4 ALKAN, Ş. Ş. (2020). Korona Virüsü Hala Konuşuyor. . . Ey insanoğlu önce evreni, evrimi ve kendini tanı! Turkish Journal of Immunology, 8(2), 65–72. https://doi.org/10.25002/tji.2020.1288
↵3  Williams S. A Brief History of Human Coronaviruses. Scientist 2020.  https://www.the-scientist.com/news-opinion/a-briefhistory-of-human-coronaviruses-67600 
↵5 DSÖ, Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19), 52. Durum Raporu, 12 Mart 2020 (PDF)
↵6 DSÖ, Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19), 39. Durum Raporu, 12 Mart 2020 (PDF)

Write a reply...