NOAA Tarihi ve Uyduları
NOAA Nedir?
Günümüzde NOAA(National Oceanic and Atmospheric Administration) adını alacak olan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi ilk olarak 1807 tarihinde ABD Başkanı Thomas Jefferson tarafından kurulan United States Survey of the Coast ile ilk adım atılmıştır. Kurulan U.S. Survey of the Coast’ın temel amaca Amerikan limanları ve mevcut kıyı şeridi boyunca güvenli geçişi ve denizcilere ihtiyacı olan deniz haritalarını sağlamaktır. Ardından 1870 tarihinde Weather Bureau, ondan bir yıl sonra ise U.S. Commission of Fish and Fisheries kuruldu ve bu kuruluşlar Amerika’nın ilk fizik bilimi ajansı, ilk atmosferik bilim ajansı ve ilk koruma ajansı olarak ön plana çıktılar.[1]https://www.noaa.gov/our-history
Bilimsel hassasiyet ve doğruluk , can ve mal güvenliği hizmeti ve kaynaklarının yönetimi kültürünü bir arada barındaran bu ajanslar Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı öncülüğü ile 1970 tarihinde bir araya gelerek yine bir ajans olan NOAA’yı oluşturmuş oldu.[2]https://www.noaa.gov/our-history
(Üstte) NOAA’nın kuruluşunda öncülleri olan Coast and Geodetic Survey çalışanları görülmektedir. Yeryüzü profillerinin oluşturulması ve nirengide uzmanlık ve doğrulukları ile dünyaca ünlüdürler.[3]https://celebrating200years.noaa.gov/foundations/noaa_corps/welcome.html#intro
(Altta) U.S. Weather Bureau çalışanları atmosferik gözlemler yapmak amacıyla uçurtma fırlatmak için hazırlanıyor.
NOAA’nın Misyon ve Vizyonu?
NOAA’nın misyonunun temelini Bilim, Hizmet ve Yönetim oluşturmaktadır;[4]https://www.noaa.gov/our-mission-and-vision
- İklim, hava durumu, okyanuslar ve kıyılardaki değişiklikleri anlamak ve tahmin etmek,
- Edinilen bilgi ve tecrübeleri başkalarıyla paylaşmak,
- Kıyı ve deniz ekosistemlerini ile mevcut kaynaklarını korumak ve yönetmektir.
NOAA’nın vizyonunu ise;[5]https://www.noaa.gov/our-mission-and-vision
- Dayanıklı ekosistem, topluluk ve ekonomiler,
- Değişim karşısında dirençli olan sağlıklı ekosistemler, topluluklar ve ekonomiler, oluşturmaktır.
NOAA Uydu Ailesi
NOAA-1-5 //
GOES A-C //
NOAA 6-14 //
GOES D-H //
GOES I-M //
NOAA 15-19 //
JASON 1-3 //
GOES N-Q //
JPSS //
DSCOVR //
GOES R-U //
COSMIC //
NOAA’nın Kurtardığı Hayatlar
NOAA uydularının 2019’da 421 kişinin hayatını kurtardığı tahmin edilmektedir. Bunu anlamak için bir haberi alıntılamak daha anlamlı olacaktır. 3 Ocak 2019 tarihinde Kaliforniya, Huntington Beach’in yaklaşık beş mil güneybatısında yaşanan olayda 24 fit(7.32 metre) uzunluğunda bir gezi teknesi, içerisinde bulunan 2 kişi ile birlikte alabora oldu ve battı. Neyse ki gemilerin batması gibi terk edilmesi gerektiği durumlarda kullanılan EPIRB-Emergency Position Indicating Radio Beacon-(Acil Durum Lokasyon Belirten Radyo Vericisi)’den gelen sinyaller bir NOAA uydusu tarafından tespit edildi. Alınan sinyaller sayesinde Huntington Beach İtfaiye Departmanı ve Sahil Güvenlik ekipleri olay yerine ulaştı ve teknede bulunan iki kişiyi kurtararak güvenli bir şekilde kıyıya ulaştırmayı başardı. (İlgili Haber)
Bu haberde, 2019 yılında ABD ve çevresinde NOAA uyduları sayesinde kurtarılan tahmini 421 kişi arasında yer alan sadece iki hayat yer alıyor. Başarılı olan bu kurtarmalardan denizde meydana gelen 96 olayda 306 kişinin, 20 havacılık olayında 38 kişinin ve karada ise kullanılan PLB- Personal Locator Beacon(Kişisel Lokasyon Belirleme Vericisi)’ler sayesinde 61 olayda 77 kişi kurtarıldığı bilinmektedir.
NOAA uyduları, uçaklardaki( ELT-Emergency Locater Transmitter-), gemilerdeki(EPIRB-Emergency Position Indicating Radio Beacon-) ve kişisel kullanım için elde taşınabilir PLB-Personal Locator Beacon- adı verilen acil durum işaretçilerinden gelen tehlike sinyalleri algılayan ve bulan ABD ve uluslararası uzay aracı ağının bir parçasıdır. Bu kapsamda oluşturulan ağın tümünü COSPAS-SARSAT olarak adlandırılan toplam 41 ülke ve iki bağımsız SAR-Synthetic-Aperture Radar- organizasyonunu içerir. Bu SAR organizasyonları Rusya ve ABD’ye ait olan COSPAS ve SARSAT’tır. COSPAS Rusça COsmicheskaya Sisteyama Poiska Avariynich Sudov’un kısaltması olup Türkçeye “Tehlikedeki Gemilerin Aranması için Uzay Sistemi” olarak çevrilebilir. ABD temelli olup NOAA’nın oluşturduğu SARSAT ise İngilizce Search & Rescue Satellite Aided Tracking System’in kısaltması olup Türkçeye “Uydu Destekli Arama Kurtarma Takip Sistemi” olarak çevrilebilir.
COSPAS-SARSAT
[11]https://www.cospas-sarsat.int/en/system-overview/statistics
NOAA uyduları, uçaklardaki ELT-Emergency Locater Transmitter-, gemilerdeki EPIRB-Emergency Position Indicating Radio Beacon- ve kişisel kullanım için elde taşınabilir PLB(Personal Locator Beacon) adı verilen acil durum işaretçilerinden gelen tehlike sinyalleri algılayan ve bulan ABD ve uluslararası uzay aracı ağının bir parçasıdır. Bu kapsamda oluşturulan ağın tümünü COSPAS-SARSAT olarak adlandırılan Türkiye’nin de dahil olduğu toplam 45 ülke ve iki bağımsız SAR-Synthetic-Aperture Radar- organizasyonunu içerir. Bu SAR organizasyonları Rusya ve ABD’ye ait olan COSPAS ve SARSAT’tır. COSPAS Rusça COsmicheskaya Sisteyama Poiska Avariynich Sudov’un kısaltması olup Türkçeye “Tehlikedeki Gemilerin Aranması için Uzay Sistemi” olarak çevrilebilir. ABD temelli olup NOAA’nın oluşturduğu SARSAT ise İngilizce Search & Rescue Satellite Aided Tracking System’in kısaltması olup Türkçeye “Uydu Destekli Arama Kurtarma Takip Sistemi” olarak çevrilebilir.
Kaynaklar;
| ↵1, ↵2 | https://www.noaa.gov/our-history |
|---|---|
| ↵3 | https://celebrating200years.noaa.gov/foundations/noaa_corps/welcome.html#intro |
| ↵4, ↵5 | https://www.noaa.gov/our-mission-and-vision |
| ↵6 | https://www.nesdis.noaa.gov/content/history-noaa-satellites |
| ↵7 | https://www.taesa.org/ta-48-cospas-sarsat.html |
| ↵8 | https://www.nesdis.noaa.gov/content/noaa-satellites-helped-rescue-421-people-2019 |
| ↵9 | https://earthdata.nasa.gov/learn/what-is-sar |
| ↵10 | https://directory.eoportal.org/web/eoportal/satellite-missions/c-missions/cospas-sarsat |
| ↵11 | https://www.cospas-sarsat.int/en/system-overview/statistics |
